Różnego rodzaju gałęzie gospodarki potrzebują trwałego i bezawaryjnego rozwiązania, dzięki któremu można szybko i pewnie połączyć z sobą poszczególne części instalacji. Jednocześnie element taki powinien być na tyle wytrzymały, że poradzi sobie w trudnych i zróżnicowanych warunkach. Kształtki żeliwne są niepozornymi elementami, które spełniają wyżej wymienione kryteria. Chcesz dowiedzieć się, dlaczego kształtki żeliwne są tak wytrzymałe? Jakiego rodzaju kształtki żeliwne wykorzystuje się w przyłączach wodociągowych? Czym wyróżniają się kształtki z żeliwa sferoidalnego?
Dlaczego kształtki produkowane są z żeliwa?
Kształtki żeliwne są elementami używanymi m.in. w sieciach kanalizacyjnych czy deszczowych. Wytwarza się je za pomocą odlewu, tłoczenia, wykrawania, a nawet kucia. Kształtki wykonane za pomocą wymienionych technik nie wymagają dalszej obróbki mechanicznej. Mają różne rozmiary, przez co z łatwością można je dopasować do niemal każdej rury. Z reguły kształtki żeliwne są proszkowo malowane oraz posiadają zabezpieczenia antykorozyjne, co jest istotne, zwłaszcza gdy dany element jest narażony na działanie wody.
Żeliwo za względu na swoje właściwości jest materiałem niezwykle uniwersalnym, który wykorzystuje się m.in. w instalacjach wodnych, gazowych oraz kanalizacyjnych. Żeliwo charakteryzuje się dużą odpornością na wiele różnych substancji oraz na wysokie ciśnienie. Dzięki swojej wytrzymałości możliwe jest bezproblemowe eksploatowanie takich elementów jak trójniki kołnierzowe czy łączniki kołnierzowe przez wiele długich lat.
Żeliwo powstaje z połączenia żelaza i węgla oraz dodatkowo innych surowców takich jak krzem, mangan, siarka czy fosfor. Dzięki temu powstają produkty wyjątkowo trwałe i odporne na działanie różnego rodzaju substancji. Natomiast wysoka gęstość żeliwa czyni z niego materiał, który nie jest podatny na pęknięcia i uszkodzenia mechaniczne. Posiada również termiczne i akustyczne właściwości, pozwalające na bezpieczne używanie kształtek.
Jakie właściwości mają kształtki żeliwne?
Producenci kształtek żeliwnych posiadają w swoich magazynach bogaty wybór asortymentu, który jest zróżnicowany pod kątem średnicy i sposobu łączenia. Aby w sposób trwały spoić z sobą kształtkę z danym elementem instalacji, najczęściej wykorzystuje się dwa typy łączeń: kielichowe i kołnierzowe. W pierwszym przypadku bosy koniec rury wprowadza się w kielich kształtki, który ma w sobie zainstalowaną uszczelkę. W połączeniach kołnierzowych montaż polega na złączeniu kołnierzy dwóch elementów śrubami. Połączenie takie z reguły zabezpieczone jest dodatkowo uszczelką. Przewagą tego typu łączenia jest możliwość rozkręcenia śrubunku w razie wystąpienia awarii lub przebudowy układu sieci.
Produkty z żeliwa sferoidalnego
Kształtki wyprodukowane z żeliwa sferoidalnego są wykorzystywane na dużą skalę do transportu wody przemysłowej i pitnej. Dzięki specjalnym warstwom ochronnym wewnątrz i na zewnątrz produkty te charakteryzują się dużą odpornością na wszelkiego typu związki znajdujące się w glebie czy osady. Produkty wykonane z żeliwa sferoidalnego w zasadzie nie muszą być konserwowane.
Użycie kształtek z żeliwa sferoidalnego gwarantuje ich bezproblemowe eksploatowanie przez ponad 100 lat. Ponadto żeliwo sferoidalne wykazuje wysoką odporność na niskie i wysokie temperatury oraz całkowitą odporność na ogień. Skutecznie redukuje hałas i tłumi drgania. W sieciach wodociągowych, szczególnie cenione jest za swoją szczelność i wysoką odporność na ścieranie.
Żeliwo sferoidalne swoje unikalne właściwości zawdzięcza zastosowaniu grafitu o zmienionej strukturze. Klasyczne żeliwo zawiera grafit, który ma postać płytek, natomiast sferoidalne żeliwo wykorzystuje grafit, który ma postać kulistych sfer. Różnica ta zapewnia produktom wykonanym z żeliwa sferoidalnego większą odporność na uderzenia hydrauliczne oraz większą elastyczność.
Kształtki żeliwne kołnierzowe w przyłączach wodociągowych
Gdy chcemy np. połączyć swoją nieruchomość z siecią wodociągową, musimy użyć właściwego typu kształtki żeliwnej. Wyróżniamy kształtki z zakończeniem kielichowym lub kołnierzowym oraz kształtki zakończone gwintem. Różnorodność kształtek umożliwia sprawne i trwałe przeprowadzenie każdego rodzaju prac. Najczęściej spotykanymi modelami w sklepach są:
- Kolano żeliwne kołnierzowe - w zależności, pod jakim kątem znajdują się rury, które chcemy połączyć, musimy użyć kolana o odpowiednim kącie zgięcia. Kolana Q służą do łączenia rur ułożonych pod kątem 90°, natomiast kolana FFK zaginają się pod kątem mniejszym niż 90°.
- Łuki kołnierzowe - to kolana żeliwne charakteryzują się małym kątem wygięcia np. 11°.
- Kolano żeliwne ze stopą - to szczególny typ kolana, dzięki któremu możliwe jest wyprowadzanie rurociągu na powierzchnię, np. podczas montażu hydrantów.
- Kołnierze żeliwne ślepe - można nimi zaślepić m.in. rurę z przyłączem kołnierzowym.
- Kołnierze żeliwne z otworami - dzięki nim w sposób trwały połączymy ze sobą wybrane części układu.
- Kołnierze żeliwne z gwintem - są swego rodzaju przejściówką pozwalającą scalić łączenia kołnierzykowe z łączeniami gwintowymi.
- Króciec żeliwny kołnierzowy F - jest wykorzystywany do łączenia rur kielichowych z rurami z zakończeniem kołnierzowym.
- Króciec żeliwny kołnierzowy FF - są to króćce służące do montażu armatury oraz łączenia innych kształtek kołnierzowych.
- Trójnik żeliwny kołnierzowy T - ta kształtka służy do tworzenia rozgałęzień oraz zmiany przebiegu wody w wodociągu.
- Zwężka żeliwna kołnierzowa - kształtki dostępne są w różnych rozmiarach i średnicach. Służą do łączenia ze sobą rur i kształtek o różnej średnicy.
- Złączka kołnierzowa - nazywana też łącznikiem pozwala na połączenie rur żeliwnych z rurami wykonanymi z PVC lub PE.
Kształtki żeliwne w instalacji wodno-kanalizacyjnej
Kształtki żeliwne wraz z rurami i elementami wspomagającymi tworzą system sanitarny, który jest odpowiedzialny za sprawne rozprowadzanie wody w budynkach. Instalacja wodno-kanalizacyjna jest codziennie intensywnie używana i powinna być wykonana z materiałów gwarantujących szczelność i wytrzymałość układu.
Ważną cechą żeliwa jest ognioodporność i zdolność tłumienia drgań. Dzięki swoim unikalnym właściwościom, produkty żeliwne wykorzystywane są m.in. w motoryzacji lub do budowy pieców czy kaloryferów. Warto, aby infrastruktura sanitarna, która będzie służyć do transportu wody pitnej, posiadała wszelkie wymagane atesty.
Do czego używane są kształtki żeliwne?
Kształtki żeliwne są wykorzystywane do budowy nowych instalacji wodnych oraz do remontów sieci wodociągowych, a także w szeroko pojętej hydraulice. Wykorzystuje się je również podczas prac dotyczących przyłączeń do różnorakich sieci.
Bez problemu nadadzą się do robót związanych z instalacją rurociągów — np. przeznaczonych do transportu wody przemysłowej oraz pitnej. Ponadto kształtki żeliwne wykorzystuje się w instalacjach gazowych oraz systemach nawiewnych i kominowych (wentylacyjnych).
Żeliwo szare wykorzystywane jest w sieciach kanalizacyjnych i deszczowych. Z kolei w instalacjach służących do transportu wody przemysłowej i pitnej, do redukcji przewodów stosuje się zwężki wykonane z żeliwa sferoidalnego. Ponadto kształtki żeliwne wykorzystuje się do zabudowy hydrantów oraz zmiany kierunku przepływu wody.
Kształtki żeliwne umożliwiają dokładne rozplanowanie np. instalacji wodnej w domu dzięki występowaniu różnego rodzaju kształtek. Króćce pozwalają na swobodne łączenie rur i armatury a dzięki trójnikom możliwa jest zmiana kierunku przepływu z pionowego na poziomy lub odwrotnie, a także wykonywanie różnego typu rozgałęzień instalacji.
Podsumowanie
Każdy sektor gospodarki, który wykorzystuje kształtki żeliwne, może być pewien, że łączenia wykonane przy ich użyciu będą trwałe i niezawodne. Sprawdzą się podczas budowy sieci kanalizacyjnych i deszczowych oraz do transportu wody przemysłowej, oraz pitnej. Dzięki dodatkowemu zabezpieczeniu ich farbą epoksydową elementy umieszczane pod ziemią, czy w wilgotnych miejscach nie skorodują i będą odporne na ścieranie oraz środki zawarte w glebie co pozwoli je długo i bezawaryjnie eksploatować.
Komentarze