Suchy beton - czym jest? Właściwości, proporcje, zastosowania, ceny

Suchy betonSuchy beton różni się od tradycyjnej zaprawy betonowej zarówno procesem produkcji, jak i zastosowaniem. Oba rozwiązania należą jednak do najpopularniejszych materiałów budowlanych. Jakie właściwości posiada suchy beton i jakie zastosowania znajduje?

 

Czym jest suchy beton?

Suchy beton powstaje z dokładnie tych samych składników, co tradycyjny materiał. Podstawowa różnica odnotowywana jest jednak w całkowitej zawartości wody. Gotowa mieszanka suchego betonu zawiera jej znacznie mniej od standardowej zaprawy - występuje w niej przewaga cementu, kruszywa oraz ewentualnych dodatków. Konsystencja takiego wyrobu jest sucha, przez co nie może być podawana z pompy. Podobnie jak w przy produkcji tradycyjnego betonu, kluczowe znaczenie na etapie wytwarzania ma właściwe zachowanie proporcji poszczególnych surowców. W zależności od formy zastosowania oraz indywidualnych wymagań inwestora, da się w ten sposób kilka różnych klas suchego betonu. Klasyfikacja opiera się głównie na podstawie jakości gotowego wyrobu.

W przypadku wyrabiania suchej zaprawy, bardzo rzadko stosowany jest najwyższej jakości beton klasy B20. W większości zastosowań nie ma potrzeby jego wykorzystania, w związku z czym częściej wybierane rozwiązania to betony klasy B7,5, B10 czy B15. W każdym przypadku mieszanka wchodzi w bezpośredni kontakt z gruntem, więc klasa materiału powinna być optymalnie dobrana do jego rodzaju oraz przewidywanych obciążeń. Aspekty te mają kluczowy wpływ na jakość uzyskanej nawierzchni. Jeżeli suchy beton zostanie źle dobrany do wymogów eksploatacyjnych, na gotowej warstwie mogą występować liczne uszkodzenia lub odkształcenia. Suchy beton klasyfikować można także ze względu na rodzaj zastosowanego w nim kruszywa. W większości przypadków cement mieszany jest po prostu z piaskiem, jednak możliwe jest dodanie do suchej mieszanki także granitu, bazaltu czy dolomitu.

Właściwości suchego betonu

Podstawową cechą opisującą praktycznie każdy rodzaj betonu jest jego wytrzymałość. Określa się ją specjalnym współczynnikiem wodno-cementowym, czyli ogólną proporcją masy cementu do ilości wody obecnej w zaprawie. W przypadku betonu suchego, w mieszance powinna znajdować się możliwie jak najmniejsza ilość wody. Idealny współczynnik wodno-cementowy tego materiału powinien zatem wynosić 0,5. Jeżeli wartość ta jest wyższa, uzyskany beton będzie się cechował stosunkowo niską wytrzymałością, obniżoną mrozoodpornością oraz dużą skurczliwością. Im mniej wody zawiera mieszanka betonowa podczas układania, tym większą wytrzymałością charakteryzuje się powstały późniejszy beton. Aby jednak uzyskany materiał utrzymywał swoje pożądane parametry w dłuższej perspektywie czasu, wskazane jest wykorzystywanie wody do pielęgnacji.

Standardowo dodaje się ją do twardniejącego betonu po to, aby umożliwić prawidłowy przebieg procesu hydratacji - czyli wiązania cementu. Poszczególne składniki mieszanki zaczynają się wiązać po nałożeniu zaprawy bezpośrednio na glebę. Dzięki temu, z czasem mogą także pobierać z niej wilgoć. Aby uniknąć wypłukania kruszywa z mieszanki, należy w takiej sytuacji unikać stosowania dużego strumienia wody. W niektórych warunkach eksploatacyjnych, jako forma nawodnienia sprawdzają się regularne opady deszczu. Współczynnik wodno-cementowy wpływa także na inne właściwości wyrobu. W porównaniu z betonem zwykłym, beton suchy charakteryzuje się większą kruchością. Nie przeszkadza mu to jednak w bardzo dobrym spełnianiu swoich funkcji. W porównaniu do klasycznego betonu, nieco inaczej wygląda także proces układania suchej zaprawy. Po ułożeniu materiału na pożądaną grubość, konieczne jest zastosowanie wibratora powierzchniowego do zagęszczenia powierzchni. W procesie wiązania niezbędna jest także wilgoć, którą mieszanka pobiera z gruntu.

Proporcje

Podobnie jak w przypadku zaprawy tradycyjnej, receptura uwzględniająca proporcje niezbędne do przygotowania suchego betonu zwykle zamieszczana jest przez producenta na opakowaniu. Aby uzyskana konsystencja posiadała pożądane właściwości, materiały budowlane tego typu należy mieszać z optymalnie niedużą ilością wody. Jeżeli beton jest zbyt gęsty, dodanie do mieszanki wody może obniżyć wytrzymałość wyrobu. W niektórych przypadkach da się ją zastąpić upłynniającą lub uplastyczniającą domieszką, która także dozowana jest do mieszanki z zachowaniem odpowiednich proporcji.

Przygotowanie suchego betonu wymaga nieco wprawy. Poza koniecznością zachowania prawidłowego stosunku wody, kluczowe znaczenie ma także technika wykonania. Półsuchy beton można teoretycznie zrobić w betoniarce. Takie rozwiązanie wymaga jednak zastosowania odpowiedniego sprzętu, a także stosunkowo precyzyjnego rozpoznania momentu uzyskania optymalnej konsystencji zaprawy. Jeżeli nie istnieje możliwość przygotowania suchego betonu za pomocą betoniarki, można ten proces przeprowadzić w taczce. Samodzielny wyrób nie jest oczywiście jedynym dostępnym rozwiązaniem. Suchy beton można też zamówić bezpośrednio w firmie, która zajmuje się jego produkcją. Wówczas warto wcześniej upewnić się, jaka ilość materiału budowlanego faktycznie jest potrzebna.

Standardowo na 1m3 tzw. chudego betonu (B10) stosuje się następujące proporcje:

  • cement - 190 kg,
  • piasek - 840 kg,
  • żwir - 1230 kg,
  • woda - 150 dm3 (litrów).
W przypadku suchego betonu przy zalecanym współczynniku wodno-cementowym mniejszym lub równym 0,5 (stosunek efektywnej zawartości wody do zawartości cementu w mieszance betonowej) dla tej klasy betonu będzie zatem proporcjonalnie poniżej 95dm3 wody.

Zagęszczanie suchego betonu

Wykładając suchy beton pod kostkę brukową lub na posadzkę, należy także pamiętać o jego zagęszczeniu. Proces ten przyczynia się do zniwelowania pęcherzyków powietrza obecnych w zaprawie, dzięki czemu suchy beton zyskuje większą jednolitość. Do zagęszczania wykorzystuje się specjalne urządzenia. Ze względu na szeroką dostępność, najczęściej wykorzystywane są w tym celu wibratory powierzchniowe. Na rynku dostępne są także wibratory przyczepne oraz wgłębne. Po wyrobieniu suchego betonu, należy umieścić go na podłożu i zagęścić masę w taki sposób, aby byłą spójna i jednorodna. Aby ocenić efektywność działania wibratora, należy sprawdzić poziom utwardzenia betonu. Jeżeli okaże się niezadowalający, wskazane jest zastosowanie urządzenia o wyższych parametrach drgań. Na powierzchni mogą też pojawić się ślady wody. Wówczas intensywność pracy urządzenia należy stopniowo zmniejszyć. Po poprawnym wykonaniu zagęszczenia suchego betonu, pęcherzyki powietrza powinny przestać wydostawać się na powierzchnię. Powyższe zabiegi pozwalają zaprawie na samodzielne pobieranie wilgoci z podłoża, co przyczynia się do jej twardnienia. Proces ten można przyspieszyć, polewając ubitą mieszankę dodatkową ilością wody, na przykład za pomocą węża ogrodowego. Powierzchnię można ewentualnie zraszać wodną mgiełką. Taka forma nawadniania zmienia właściwości suchego betonu - staje się bardziej kruchy i mniej wytrzymały, ale jednocześnie lepiej nadaje się do stabilizowania terenu.

Zastosowanie suchego betonu

Suchy beton częściowo pobiera do wiązania wodę z gruntu. Z tego względu powszechnie stosowany jest w miejscach, które umożliwiają dokonanie tego procesu. Suchy beton wykorzystywany jest przede wszystkim w realizacjach, gdzie konieczna jest stabilizacja gruntu, wykonanie podbudowy czy zastosowanie podkładu pod nawierzchnie drobnowymiarowych elementów z betonu lub kamienia. Zastosowanie tego materiału jest nieco inne, niż ma to miejsce w przypadku zaprawy tradycyjnej. Główne zadania suchego betonu opierają się na wyrównaniu oraz stabilizowaniu podłoża. W tym celu wykorzystywany może być do wykonywania podmurówek, pod kostkę brukową czy na posadzkę tarasu, a także do zabezpieczenia ogrodzenia oraz jego słupków.

Suchy beton może też funkcjonować jako warstwowy zamiennik tradycyjnego podłoża. Wszystkie te zastosowania łączy bezpośrednia styczność zaprawy z glebą. Wymóg ten wynika jednoznacznie z niedostatków wody, która w większości trafia do mieszanki dopiero z podłoża. Odpowiednio zaprojektowane betony suche znajdują zastosowanie także przy budowie dróg, najczęściej stawianych z wykorzystaniem betonu wałowanego RCC (Roller Compacted Concrete). W tym przypadku beton zagęszczany jest mechanicznie za pomocą specjalnych walców, dzięki czemu da się uzyskać pożądane parametry nawierzchni. Zastosowanie tej technologii pozwala na wybudowanie dróg w bardzo krótkim czasie, a tym samym dopuszczenie jej do użytkowania niezwykle szybko od momentu rozpoczęcia prac. Niemały wpływ na jakość uzyskanej nawierzchni ma w tym przypadku trafny dobór klasy betonu, która musi być odpowiednia dla przewidywanych obciążeń oraz rodzaju samego gruntu.

Suchy beton - cena

Atrakcyjna cena to jeden z najważniejszych atutów suchego betonu. Pierwotny skład tego materiału obejmuje niewielką ilość wody, w związku z czym można tanio i szybko zamówić go z praktycznie dowolnej betoniarni. Produkt dostępny w takiej formie nazywany jest betonem towarowym. Koszty dodatkowo maleją w przypadku samodzielnego wyrobu - we własnej betoniarce lub taczce, bądź też na placu budowy. Wiązanie składników mieszanki następuje dopiero w glebie, dzięki czemu nie ma konieczności stosowania opóźniających ten proces domieszek. Nie jest też niezbędne uciążliwe, ciągłe mieszanie zaprawy. Cena suchego betonu zależy przede wszystkim od jego ogólnej jakości, która wyrażana jest poprzez klasę. Otrzymany produkt nie musi być przesadnie wytrzymały, ponieważ nie ma takiej potrzeby.

Biorąc pod uwagę klasę B7,5, cena gotowego suchego betonu to ok. 180 zł za jeden metr sześcienny. Transport w obracającej się gruszce to ok. 3,50 zł za kilometr, jednak często można na tym aspekcie sporo zaoszczędzić. W przypadku wyższej klasy B20 cena może przekroczyć nawet 220 zł. Decydując się na zakup gotowego suchego betonu warto też pamiętać, że cena materiału wzrośnie o koszty dostawy. Wybierając suchy beton o określonej klasie, należy przede wszystkim dokładnie określić jego przyszłe zastosowanie. W przypadku niektórych realizacji warto też zwrócić uwagę na kruszywo, które będzie wchodziło w skład takiej zaprawy. Mieszanka suchego cementu zarówno z piaskiem, jak i dolomitem będzie miała zbliżone właściwości. Cena obu tych rozwiązań może jednak do pewnego stopnia się różnić.

Komentarze